ارزیابی نقش دولت در چالش های زیست محیطی ایران ( رویکرد اقتصاد محیط زیست )

Authors

  • امیرحسین مزینی
  • نیلوفر مرادحاصل
Abstract:

فرایند توسعه اقتصادی کشورها طی دهه های اخیر به گونه ای بوده که چالش های زیست محیـطی به یکی از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران تبدیل شده است. مواجهه با این موضوع در گام اول مستلزم شناسایی منابع عمده ایجاد آلودگی است. این موضوع با تاکید بر نقش دولت (در مقایسه با بخش خصوصی) موضوع تحقیق حاضر می باشد. چراکه اصولاً بنگاه های اقتصادی دولتی نیز می تواند به موازات بخش خصوصی به عنوان یک منبع ایجاد آلودگی شناخته شود. این وضعیت در اغلب کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال توسعه، که دولت ها حجم قابل توجهی از تصدی گری فعالیت های اقتصادی را در اختیار دارند، مشاهده می شود. این بحث از این حیث قابل تامل می باشد که دولت ها از یک سو، منشاء ایجاد آلودگی می باشند و از سوی دیگر بنا به وظایف حاکمیتی خود مسئولیت حفاطت از محیط زیست را بر عهده دارند. مطالعه حاضر حکایت از آن دارد که ایران نیز از این مقوله مستثنی نیست. چرا که سهم بالای دولت در اقتصاد کشور، جدای از تبعات نامطلوب اقتصادی، چالش های زیست محیطی قابل توجهی را ایجاد نموده است. در مقاله حاضر پس از بیان وضعیت آلاینده ها در ایران، با توجه به جریان تولید و انتشار آلودگی طی سال های اخیر به بررسی سهم نسبی بنگاه های دولتی در تولید آلودگی پرداخته شده است. نتایج حکایت از آن دارد که سهم دولت در تولید آلودگی بسیار قابل توجه است. این نتیجه با بررسی عملکرد بخش های مختلف اقتصادی شامل : صنعت، کشاورزی ، تجاری و عمومی، حمل ونقل و نیروگاه ها در قالب رویکرد توصیفی و نیز بررسی ارتباط میان حجم آلودگی و تشکیل سرمایه در بخش خصوصی و دولتی با کمک روش های اقتصاد سنجی، به دست آمده است. در ادامه مقاله ضمن پرداختن به تجربه سایر کشورها، استدلال شده است دولت ایران که در شرایط حاضر متولی سیاست گذاری و حفاظت از محیط زیست می باشد (و خود نقش قابل توجهی در تولید آلودگی نیز دارد) زمانی خواهد توانست در راستای ایفای نقش خود در فرآیند توسعه پایدار گام بردارد که ابتدا به اصلاح و مهندسی مجدد ساختار اقتصادی و جایگاه خود بپردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیرات جهانی شدن اقتصاد بر نقش دولت در اقتصاد سیاسی محیط زیست در کشورهای در حال توسعه: مورد ایران

با اوج گیری فرآیندهای رشد و توسعه و شکل گیری برنامه های توسعه صنعتی در کشورهای در حال توسعه وضعیت محیط زیست این کشورها در وضعیت نگران کننده ای قرار گرفته است. بازار و بخش خصوصی در حفاظت از محیط زیست و مقابله با پیامدهای منفی زیست محیطی ناشی از فعالیت های اقتصادی ناتوان بوده است. دولت نیز که اساساً مسئولیت اصلی حفاظت از محیط زیست به عنوان یک کالای عمومی را دارد یا در انجام این وظیفه ذاتی ناتوان ...

full text

ارزیابی راهبردی محیط زیست ( SEA ) : رویکرد برنامه ای به ارزیابی نشانزدهای محیط زیست (EIA )

کاربرد EIA از سطح پروژه آغاز شده است . با وجود سودمندی های کاربردی EIA در این سطح – به دلیل ماهیت آثار محیط زیستی اقدامات متنوع انسانی که اغلب تجمعی – القایی و سینرژیک می باشند . EIA در مقطع پروژه که تمرکز بر بررسی فعالیت های انفرادی با مقیاس وسیع است – قادر به تجزیه و تحلیل جامع این گونه آثار نمی باشد افزون بر این EIA مقطع پروژه – در طراحی پروژه ها به صورت فعال برخورد نمی کند . بلکه تنها طرح ه...

full text

تخمین اقتصاد غیررسمی در ایران، رویکرد زیست محیطی

اقتصاد غیررسمی بخشی از فعالیت های اقتصادی کشور است که در آمارهای رسمی ثبت نمی شود در این مطالعه متغیر پنهان اقتصاد غیررسمی که به صورت تفاوت تولید کل و گزارش شده تعریف شده است، با استفاده از روش فیلتر کالمن و بر مبنای متغیرهای زیست محیطی شامل انتشار دی اکسیدکربن و مساحت جنگل طی سال های (1388-1359) در اقتصاد ایران تخمین زده می شود. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان می دهد اولا: رابطه ی مستقیم بلند مدت...

15 صفحه اول

ارزیابی کارآیی اقتصادی-زیست محیطی تولید نارنگی در استان مازندران با رویکرد توسعه اقتصاد روستایی

full text

اقتصاد محیط زیست ومسئله گرسنگی

full text

اخلاق ، اقتصاد و محیط زیست

مکتب اصالت فایده که به زعم اکثر اقتصاددانان یکی از اساسی ترین پایه های علم اقتصاد متعارف را تشکیل می دهد و معیار کارآیی پارتو که مبنای بسیاری از تصمیم گیری های اقتصادی است، مشکلات زیست محیطی متعددی را ایجاد کرده است که از آن جمله می توان به ایجاد اثرات خارجی منفی زیست محیطی، توسعه ناپایدار و تضییع حقوق و ارزشهای انسانی اشاره کرد. بنابراین می توان آن را از مهمترین عوامل ایجاد اثرات خارجی منفی زی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 4

pages  11- 24

publication date 2009-03-09

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023